گل رخگل رخ، تا این لحظه: 12 سال و 11 ماه و 26 روز سن داره
شهاب شهاب ، تا این لحظه: 19 سال و 9 ماه و 2 روز سن داره

گل رخ

گرماست

1394/1/28 22:34
نویسنده : بابای گل رخ
12,162 بازدید
اشتراک گذاری

به نام خدا

گرماست ( gormast ) غذایی ساده و خاص چوپانان خراسانی است . غذایی که بیشترین نوستالژی بهار را در ذهن بچه های کویر زنده می کند ( البته اگر روح و روانی آماده داشته باشند که در 99 درصد بچه های کویر چنین روح و روانی سراغ ندارم ! ) .

البته این غذای ساده برای کامل شدن و جاودانه ماندن نیاز به ملزوماتی دارد که چندان در دسترس بیشتر مردم نیست ؛ چوپانان خراسانی ، در فصل بهار ( اواسط اسفند تا اواخر اردیبهشت ! ) درون مشک کوچکی که از پوست گوسفند درست می شود و مشکوله ( مشک کوله ) نام دارد ، شیرِ گرم و خام گوسفندی را می ریخته اند ( حالا خبر ندارم که چگونه اند ! ) و مشک را از کنار خورجین و پالان خرشان آویزان می کرده اند ؛ در طول روز و بالا و پایین رفتن الاغ از تپه ماهور ها و پستی و بلندی های صحرا ، سه فرایند همزمان روی محتویات مشک رخ می داده ؛
اول شیر گرم گوسفندی در مجاورت ماست و مخمرهای باقی مانده بر سطح داخلی مشک ، تخمیر و تبدیل به ماست می شده ؛
دوم به خاطر تکان خوردن های مداوم مشک آویخته بر خورجین چوپان ، همزده می شده ؛
و سوم به خاطر لایه ی نفوذ پذیر مشک ، مرتب مقداری آب از دست می داده و سفت و چکیده می شده .

حاصل این فرآیندِ سه گانه ی تخمیر و هم زدن و آب کم کردن ، معجونی فوق العاده بوده که گرماست می نامیده اند . 
گاهی چوپان بوته ی کوچکی از کاکوتی یا برگی چند از پونه ی کوهی و سایر علف های معطر صحرا هم به محتویات مشکوله می افزوده تا طعم بهار بگیرد .
هنگام صلاه ظهر ، محتویات مشکوله را در بادیه ی مسی خالی می کرده اند که عبارت بوده از مقداری ماست هم زده و چیزی شبیه به کره و مسکه شناور روی آن که هیچ کره و مسکه و خامه و سرشیری در عطر و طعم به پای آن نمی رسد .

یک بار قسمت شده که بر سفره ی چوپانان چنین گرماستی بخورم و عجیب خوشمزه است ؛ کره های تشکیل شده روی سطح گرماست ، طعم خاص و دلپذیری دارند که تا نخورید ، نخواهید فهمید ! . یک غذای نوستالژیک کامل با طعمی فوق تصور ( البته اگر با طعم قوی و منحصر به فرد شیر و ماست گوسفندی مشکلی نداشته باشید ! ) .

این روزها که همه چیز ساده تر گرفته می شود ، می توان چیزکی ساخت که کمی طعم گرماست چوپانی بدهد ...
مواد لازم برای این غذا محدود است به شیر و ماست گوسفندی ؛ طرز درست کردنش هم بسیار ساده ؛
به نسبت مساوی شیر و ماست گوسفندی را درون ظرفی مخلوط می کنیم و تمام !!! ؛ باقی کار فقط ترید کردن نان محلی در کاسه و خوردن گرماست است .
خوشبختانه در محله ی ما ، شیر گوسفندی ( از نوع مرغوب و پر از مزه اش ) پیدا می شود ؛ بعد از جوشاندن شیر گوسفندی ، قسمتی را در شیر برنج به کار می برم که شیر گوسفندی از اجزای کامل کننده ی شیر برنج است و بچه ها هم با علاقه می خورند و اگر علاقه دارید تا بچه ها به طعم شیر گوسفندی عادت کنند ، حتما چنین شیربرنجی بپزید ؛
قسمتی هم تبدیل به ماست می شود و روز بعد با مخلوط کردن کمی شیر ، کمی از نوستالژی کویر را زنده نگه می دارم .

گرماست غذایی است که باید در دمای محیط تهیه و سرو شود ، نه گرم و نه سرد ؛
این غذا همان طور که از اسمش پیداست ، بسیار مقوی و پر انرژی است ؛ ماستی است که بدن را آتش می زند ! ؛ دوستی می گفت که بعد از خوردن گرماست احتمال مثبت بودن تست دوپینگ بسیار بالا است ! ؛ علاقه ی چوپانان به این غذا هم به همین علت است ، انرژی زیادی دارد اما باعث تشنگی و سنگینی معده و خستگی نمی شود . 

بزرگ ترین عیب این غذا ، فصلی بودنش است یعنی اگر همین حالا دست به کار تهیه ی گرماست نشوید ، باید تا سال آینده و بهاری دیگر صبر کنید تا اگر بارندگی شد و علفی بود و گوسفندی خورد و شیر اضافه ای داشت و چوپانی دوشید و کسی خرید و آورد به شهر و شما پیدا کردید و خریدید و جوشاندید و مایه زدید و ماست شد و ... ، بتوانید طعم گرماست را امتحان کنید ! . البته می توان با استفاده از شیر و ماست گاوی هم گرماست تهیه کرد ؛ طعم سبک تری دارد و غیر از مشکل " نوستالژی " ( که برای مبتدی ها وجود ندارد ! ) ، تفاوت دیگری با گرماست اصلی ندارد ! .

پر حرفی کافی است ؛ ما که رفتیم تا گرماست بخوریم ! .

پسندها (2)

نظرات (4)

تبادل لینک
28 فروردین 94 23:07
سلام وبلاگ خوبی دارید
مهدی شمس آبادی
30 فروردین 94 10:45
آتش زدی بر جان من ! ای نو گل خندان من!! بستان گرو دستار ما!! گر ماست را از ما مگیر وقت بهار است ای شکر! هنگام کار است ای پسر! شیرین شکار است ای سحر! گر ماست را از ما مگیر!!! ترسیدیم یکی دو بیت دیگر بنویسیم همه ی منتظران نوبل را تا صد سال آینده نومید کنیم ! این ابیات غرا ، آتشین ، فربه ، آبادان و بی همانند هر ناآشنا به رموز ادبی را از خودبیخود می کند چه رسد به پرریختگانی که داوری نوبل می کنند!!! بدایع و صنایعی که در همین دو بیت لحاظ کرده ایم هوش از سرآدم می برد و ادم را یاد ابیات ایرج و گل آقا می اندازد: ملک دارای ان حد از فضایل % که تعدادش به من هم گشته مشکل و توی هر مصرعی دوتا ایماژ & یک وجب جا و اینهمه ویراژ!! در این دوبیت تقلید هست ، تلمیح هست ، آشنایی زدایی هست ، ساختار شکنی هست ، ذوقافیتین هست ، حسن طلب هست و ... بقیه اش را برید دوره دکتری ادبیات عرب بگذرانید تا بفهمید !! یعنی ببین این گرماست با ما چه کرد ! نخورده دوپینگ ادبی شدیم رفت !!!!
بابای گل رخ
پاسخ
تهیه و خوردن گرماست کاری ندارد ؛ ذوقی می خواهد و مختصری شیر و ماست ...
...
2 اردیبهشت 94 22:39
نمی شه برای پست گرماست نظر نذاشت ما کاملا گرماست رو می شناسیم پس زیاد درست نیست بگیم مخصوص چوپانان خراسانه ما به چشم یه فست فود عالی بهش نگاه می کنیم و بیشتر افطار پارسال ماه رمضون گرماست خوردیم عجیب ضد عطش است این گرماست همراه با سبزی خوردن می شود یک چیزی که وصفش فقط خاص شماست که انقدر خوب توصیف می کنید این بار با سبزی خوردن حتما امتحان کنید البته ما تا به حال با ماست گوسفندی نخوردیم همون یک لیوان شیر با یه کاسه ماست و ترید نان شاته محلی درش به به حالا که دست به کامنت شدیم اینو هم بگیم از روزی که پست اون قابلمه سنگی ها رو خوندیم هی یاد آقا می کنیم بیایم خراسان و البته اینبار از بغل بساط سنگی فروشها بی تفاوت رد نشیم اما حیف ایشون دعوت نمی کنن اصلا لازم به تایید کامنت نیست یه دوستی داشتم فامیلی اش نژاد اکبر الان حتما خانوم مهندسی شده برا خودش وب شما هی منو یاد اون می ندازه اهل فردوس بود بعضی پستهاتون که عکس داره من عین یه گمشده دارها دنبال چهره جا افتادشم می بینید چه بازدید کننده های عجیب غریبی می تونه وجود داشته باشه
ایلیا
29 آذر 97 8:27
بچه که بودیم هر غذایی دوست نداشتیم سریع یه کاسه ماست برمی‌داشتیم و کمی با آب رقیق می‌کردیم و با نون بربری توش نوش جان می‌کردیم. ترکیب ماست با شیر  یا همون گرماست باید خیلی خوب باشه. حتماً امتحان میکنم.
niniweblog
تمامی حقوق این صفحه محفوظ و متعلق به گل رخ می باشد